Kan iedereen coachen?!
Maak vrij dat potentieel! Onder die titel schreef Wim de Jong vorige week (14 mei 2011) een artikel over coachen in het Volkskrant magazine. In mijn beleving gaf het een 'karikatuur' van de Nederlandse coach. Meer hobbyist dan professional. Ten onrechte want ons land telt vele goede coaches. Daarom deze blog met 7 kenmerken om die te vinden!
1. Een goede coach is gecertificeerd
Iedereen kan zich coach noemen, want het is geen beschermde titel. Professionele coaches laten zich daarom certificeren. Dat geeft de klant de waarborg dat iemand over de nodige diploma's en/of een schat aan ervaring in het werk beschikt. En, nog belangrijker, dat anderen dat via een (objectieve) beoordeling als zodanig erkennen. Een goede coach bezit een EMCC, ICF-certificaat of een equivalent daarvan. EMCC staat voor European Mentoring & Coaching Council en verstrekt het Europese keurmerk. Het certificaat van de International Federation of Coaching (ICF) geldt internationaal als de 'state of the art'.
2. Een goede coach is transparant en resultaatgericht
Een professionele coachingsrelatie kent vijf elementen: een coach, een gecoachte, een opdrachtgever, een coachingsvraag en een coachingscontract. De rollen van de eerste drie en de resultaten van de laatste twee moeten vooraf concreet zijn vastgelegd in een contract. Dit contract geldt als leidraad voor het gehele coachingstraject. Een goede coach gaat niet buiten de grenzen van dit contract. En als tussentijds bijstelling nodig is, omdat de coachingsvraag of –context is gewijzigd, dan moeten alle partijen met die bijstelling akkoord gaan.
3. Een goede coach kent zijn/haar rol
Vragen stellen, luisteren en doorvragen. Dat is de belangrijkste rol van een coach. Vragen, vooral open vragen, helpen de anders zaken te ontdekken, te ervaren en te onderzoeken. In coachingsgesprekken laat een goede coach daarom zijn/haar eigen oordelen en oplossingen thuis. Op deze manier ontstaat inzicht, bewustwording en groei. Instructies, adviezen, pasklare oplossingen of richtinggevende suggesties bezitten minder (ontdekkings-)kracht en zijn daardoor minder effectief.
4. Een goede coach richt zich op de hele mens
Bij coaching gaat het om de hele mens. Nu en in de toekomst. Werk en privé zijn wellicht als twee 'werelden' te scheiden, maar de persoon is dat niet. Bovendien geldt dat vraagstukken waar mensen in hun werk tegenaan lopen, vaak ook thuis gelden en vice versa. Ook gaat het om een evenwicht tussen ratio en gevoel. Een integrale aanpak levert duurzame en concrete resultaten. En, ook goed om te weten, een coach richt zich niet op 'oud zeer' en geeft geen therapie. Wanneer nodig verwijst een goede coach tijdig door.
5. Een goede coach laat de klant de agenda bepalen
Coaching is vrijwillig, maar nooit vrijblijvend. De klant bepaalt de agenda en wat het traject moet opleveren. Dat is het grote verschil met leren en adviseren. Ook bestaat bij coaching geen vast programma. Het is maatwerk, want ieder mens is uniek en net als iedere coachvraag. De coach mag wel vanuit een bepaalde visie of model werken en een bepaalde structuur gebruiken, graag zelfs want dat onderscheid hem/haar van de anderen. Maar de klant bepaald wat wordt besproken en wat het doel is.
6. Een goede coach werkt met mensen die aan coaching toe zijn
Bij coachen gaat het om veranderen en (in) actie komen. Dat is de kern en dat vraagt van de gecoachte om kritisch naar zichzelf te kijken. Het meeste wordt uit een coachingstraject gehaald wanneer de klant echt stappen wil zetten en daar tijd en energie voor heeft. Hij of zij moet er klaar voor zijn. Een goede coach bespreekt en beoordeeld dat. Is dat niet het geval, dan kan beter worden gewacht.
7. Een goede coach is zakelijk betrokken
Last but not least. Een goede coach beschikt over voldoende zelfinzicht en laat zich niet meeslepen door eigen emoties, reacties of oordelen in het coachingsproces. Coach en gecoachte werken samen als gelijke partners. De samenwerking is gebaseerd op respect zonder (voor) oordelen. Het ontwikkel- en groeiproces van de gecoachte staat centraal en wat hem of haar daar het beste bij kan helpen. Een goede coach is betrokken, maar neemt de eigen verantwoordelijkheid van de gecoachte niet over.
