De kunst van het omdraaien voor medici
Het voetbalseizoen is weer begonnen en het legioen voetbalcommentatoren dus weer actief. Nu enthousiast en vol trots, maar bij het eerste gelijkspel of verlies, spreken zij vooral over wat niet goed gaat. Het is diep verankerd in ons denken en doen. Niet alleen op het voetbalveld.
Bij medische zaken is het kijken naar problemen de te volgen weg naar diagnose en behandeling. Maar wanneer mensen in hun werk niet goed functioneren, voor loopbaankeuzes staan of iets willen veranderen, werkt deze benadering eerder beperkend dan oplossend. Waarom? Heel simpel: omdat alles wat aandacht krijgt, de neiging heeft te groeien. In negatieve én positieve zin. Besteed je (veel) aandacht aan wat niet goed gaat, dan wordt het vanzelf een steeds groter probleem. Het is een wetmatigheid, geen trucje. Het omgekeerde geldt ook. Geef je aandacht aan wat wel kan en aan de dingen die mensen energie geven en inspireren, dan krijgen die positieve elementen de ruimte om te groeien.
Draai het om! In die simpelheid, schuilt de effectiviteit van de Appreciative Inquiry (AI), de Engelse benaming voor deze denkwijze. Geworteld in het sociaal constructivisme en andere sociaal psychologische principes bezit AI de kracht om bij verandering het verschil voor succes te maken. In plaats van weerstand ontstaan kansen en motivatie.
Zo zag een collega na 4 maanden zwangerschapsverlof huizenhoog op tegen de terugkeer naar haar werk. Het voelde als een enorme opgave. Met ondergetekende keek zij door 'deze bril' naar haar situatie en de mogelijkheden. Door deze manier van kijken veranderde de terugkeer naar haar werk van opgave in 'het moment' om haar werk (eindelijk) anders te regelen en zichzelf te profileren op haar sterke vlakken. Ook hielp het te zien wat voor nu belangrijk is en wat kan wachten tot over enkele jaren. Door het om te draaien zag zij mogelijkheden die zij anders niet had gezien, maakte zij bewuste keuzes en kreeg zij meer arbeidssatisfactie.
De kunst van het omdraaien zit 'm in het doen. Want het gaat niet vanzelf, met dank aan onze volksaard, cultuur, ingeslepen gewoonten en vaak ook opleiding. Het begint met het 'omarmen' van deze zienswijze, AI echt te willen toepassen. De volgende stap is het loslaten van oude gewoontes en het ontwikkelen van nieuwe (anders kijken/omdraaien). Zijn die stappen gezet, dan zijn de mogelijkheden eindeloos. Kortom: zeer geschikt voor voetbalcommentatoren en mensen die oplossingen 'zoeken'.
Maleene de Ridder is gecertificeerd coach en lid van het CoachNetwerk van de Academie voor Medisch Specialisten
